ในทุก ๆ วัน ทุกขณะ ร่างกายของเราจะเกิดการแบ่งเซลล์ขึ้น เป็นกระบวนการปกติของร่างกายที่ต้องมีการแบ่งเซลล์
แต่เมื่อไหร่ที่การแบ่งเซลล์นั้นไม่ปกติล่ะ?
เมื่อเซลล์ที่แบ่งตัวนั้นเกิดการกลายพันธุ์ เป็นความผิดปกติในระดับสารพันธุกรรม ซึ่งปัจจัยที่ทำให้เกิดความผิดปกตินี้เกิดได้ทั้งภายนอกร่างกาย สิ่งแวดล้อม และจากภายในร่างกาย
เซลล์ที่เกิดความผิดปกตินี้เราจะเรียกว่าเซลล์มะเร็ง คือเซลล์ที่แบ่งตัวอย่างผิดปกติ มีสารพันธุกรรมที่แตกต่างไปจากปกติ สามารถแบ่งตัวได้มาก และร่างกายไม่สามารถควบคุมได้
"เราทุกคนมีโอกาสเป็นมะเร็ง แต่ไม่ได้หมายความว่าจะเป็นมะเร็งกันทุกคน"
แม้จะมีเซลล์มะเร็งเกิดขึ้นในร่างกายทุกวัน (และหลายๆ ครั้งในแต่ละวัน) แต่ร่างกายที่แสนซับซ้อนของเราก็มีวิธีการรับมือกับความผิดปกติเหล่านี้อยู่
อย่างแรก คือการจัดการในระดับสารพันธุกรรมของเซลล์ที่แบ่งตัวผิดปกติ โดยไปเปลี่ยนให้สารพันธุกรรมหลังแบ่งเซลล์นั้นปกติซะ แต่บางครั้งก็ไม่สามารถจัดการได้หมดทำให้มีเซลล์ที่พร้อมจะกลายเป็นเซลล์มะเร็งเล็ดลอดไปได้
อย่างไรก็ตามร่างกายก็ยังมีแผนสองสำหรับรับมือในกรณีนี้อยู่ นั่นก็คือเซลล์เม็ดเลือดขาวจากระบบภูมิคุ้มกันของเรานั่นเอง เซลล์เม็ดเลือดขาวจะคอยไหลเวียนตรวจตราทั่วร่างกายเราเมื่อพบสิ่งผิดปกติไม่ว่าจะเป็นไวรัส พยาธิ หรือกระทั่งเซลล์มะเร็งก็จะกำจัดทิ้งเสีย
ในการนี้ เซลล์เม็ดเลือดขาวจะถูกลำเลียงผ่านท่อน้ำเหลืองที่กระจายอยู่ทั่วร่างกาย และยังสามารถแทรกตัวผ่านหลอดเลือดเพื่อจัดการสิ่งแปลกปลอมได้ด้วย
นอกจากนี้เรายังมีเซลล์ในระบบภูมิคุ้มกันที่เรียกว่า NK cell (Natural Killer Cell) ที่มีบทบาทสำคัญในการจัดการเซลล์มะเร็ง ไม่ใช่ว่าเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดอื่นจัดการเซลล์มะเร็งไม่ได้ เพียงแต่ NK Cell นี้สามารถค้นหา และทำลายเซลล์มะเร็งในระยะเริ่มต้นได้ดี
แล้วทำไมเรายังเป็นมะเร็งได้อยู่ล่ะ?
มีปัจจัยหลายอย่างมากที่ทำให้เป็นมะเร็งได้ค่ะ นอกจากปัจจัยภายในร่างกายตามที่เราอ่านกันไปข้างต้นแล้ว ยังมีปัจจัยภายนอก หรือสภาพแวดล้อม และมลภาวะที่เราเผชิญในชีวิตประจำวันอีกด้วยที่เป็นตัวกระตุ้น ทั้งยังเพิ่มความเสี่ยงให้เซลล์มะเร็งสามารถเจริญเติบโตได้ดี
นอกจากนี้ การดูแลตัวเองของเราซึ่งมีผลโดยตรงต่อสุขภาพโดยรวมของร่างกายยังมีผลทำให้ระบบภูมิคุ้มกันมีประสิทธิภาพเพียงพอ หรือไม่มีประสิทธิภาพมากพอจะจัดการเซลล์มะเร็งได้
นั่นหมายความว่าหากเรามีพฤติกรรมที่ส่งผลให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลงแล้วล่ะก็ เซลล์เม็ดเลือดขาวที่แสนสำคัญของเราจะไม่สามารถจัดการเจ้ามะเร็งได้นั่นเอง
อะไรบ้างที่ทำให้ความสามารถของเซลล์เม็ดเลือดขาวอ่อนแอลง?
การนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ
รับประทานอาหารที่เพิ่มความเสียงต่อการเกิดมะเร็ง รวมไปถึงอาหารไขมันสูงต่าง ๆ ซึ่งทำให้ร่างกายขาดสารอาหาร และแร่ธาตุที่จำเป็นในการทำงานของระบบต่าง ๆ
ความเครียด โดยฮอร์โมนที่หลั่งออกมาเมื่อเราเครียดจะไปกดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน
มลภาวะรอบตัวเรา ไม่ว่าจะเป็นควันรถ ควันบุหรี่ การได้รับสารเคมี หรือกัมมันตรังสีต่อเนื่องเป็นเวลานาน
แม้ร่างกายเราอาจจะสร้างเซลล์มะเร็งให้เกิดขึ้นโดยไม่รู้ตัว แต่เราก็สามารถจัดการกับมะเร็งได้หากระบบภูมิคุ้มกันของเราสามารถทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ การดูแลสุขภาพแบบองค์รวมจึงเป็นเรื่องสำคัญที่ไม่ควรละเลย ทั้งสุขภาพกายและใจ
อ้างอิง
(1) https://bbc.in/3AWjsDq (2) https://bit.ly/3G7iat8 (3) https://bit.ly/3n7zeq9 Photo by Sahra Peterson https://unsplash.com/photos/rPsKv_R48n4
ปรึกษากับพวกเราทีมแพทย์แผนไทยประจำ กรุงเทพทิพโอสถ ได้เสมอนะคะ (ฟรีไม่มีค่าใช้จ่าย)
จันทร์ - เสาร์ (08:00-17:00)
@bangkoktiposod
โทร. 02-441-4966, 02-441-4967